Flag
polski
 
Menu
Koszyk

Ciasto na ravioli – jak zrobić ciasto na włoskie pierożki?

Ravioli – co to dokładnie jest?

Przejdź do wpisu

Ciasto na ravioli – jak zrobić ciasto na włoskie pierożki?

Ravioli to bez wątpienia jeden z najpopularniejszych włoskich przysmaków, który zagościł na stołach miłośników kuchni śródziemnomorskiej na całym świecie. Małe, zgrabne i często misternie ozdobione pierożki ravioli robią wrażenie nie tylko swoim kształtem, ale i bogactwem smaków, które może kryć się w ich wnętrzu. Bez względu na to, czy jesteś fanem nadzienia mięsnego, warzywnego, czy serowego – kluczem do sukcesu jest zawsze oryginalne ciasto na ravioli, które nadaje całości charakterystyczny, delikatny i zarazem sprężysty wymiar.

Ravioli – co to dokładnie jest?

Zanim przejdziemy do szczegółów przygotowania, warto przypomnieć czym właściwie jest ravioli. Mówiąc najogólniej, są to włoskie pierożki z cienkiego, elastycznego ciasta, wypełnione nadzieniem o przeróżnych smakach. Zwykle mają kształt kwadracików, półksiężyców bądź prostokątów z dekoracyjnymi ząbkami na brzegach. Niektórzy używają specjalnych forem do ravioli, inni zaś wspomagają się radełkiem czy zwykłym nożem. Bez względu na metodę formowania, najważniejsze jest, aby nadzienie było zamknięte w cienkiej warstwie ciasta.

Krótka historia ravioli

Początków ravioli można doszukiwać się już w średniowiecznych Włoszech. Pierwsze wzmianki o tych włoskich pierożkach pojawiają się w regionach Ligurii i Piemoncie, gdzie nadziewano je najczęściej serem oraz ziołami. Z czasem jednak przepis na ravioli zaczął przenikać do różnych zakątków kraju i obecnie znajdziesz je niemal we wszystkich regionach, choć lokalne receptury mogą się różnić w zależności od dostępnych produktów. W Toskanii chętnie wykorzystuje się ricottę i szpinak, w Emilia-Romagna cenione są wersje mięsne, natomiast w okolicach Wenecji rządzą nadzienia… z dyni!

Co ciekawe, w Polsce ravioli często porównywane jest do naszych pierogów, lecz w rzeczywistości ravioli ciasto jest odrobinę twardsze i mniej elastyczne niż to, którego używamy do pierogów ruskich czy z kapustą. Dzieje się tak za sprawą proporcji użytej mąki i jaj.

Jak zrobić oryginalne ciasto na ravioli?

Sekretem wyjątkowego smaku, koloru i konsystencji włoskich pierożków jest użycie odpowiedniego rodzaju mąki i jajek. We Włoszech najczęściej wykorzystuje się mąkę typ „00” (podwójne zero), która jest bardzo drobno mielona i nadaje ciastu wyjątkowo gładką, niemal aksamitną strukturę. W niektórych przepisach można też spotkać się z dodatkiem semoliny (mąki z pszenicy durum), która dodatkowo usztywnia i „chrupie” w końcowym wypieku.

Idealne ciasto na ravioli powinno być:

  • Cienkie - tak, aby nie przytłaczać smaku farszu, lecz jednocześnie zachować szczelność.
  • Elastyczne - podczas wałkowania nie powinno pękać ani się rozpadać.
  • Odpowiednio nawodnione - zbyt suche ciasto rozwarstwia się, a zbyt wilgotne – trudniej się wałkuje i może rozpływać się podczas gotowania.

Podstawą jest zatem dobrze wyważona proporcja jajek do mąki, co gwarantuje nam przepis na ciasto ravioli, które zachwyci każdego. Tradycyjna formuła mówi, że na 100 g mąki przypada jedno duże jajko. Jeśli jednak używasz mniejszych jaj, czasem trzeba dodać niewielką ilość wody. Z kolei przy dużych jajach może okazać się, że wystarczy samo połączenie składników bez dodatkowych płynów.

Ciasto na ravioli – przepis

Poniżej znajdziesz przepis na ciasto do ravioli, który możesz zmodyfikować w zależności od posiadanych składników i preferencji. Zakłada on użycie wyłącznie pszennej mąki typu „00”, ale z powodzeniem możesz zastąpić część mąki semoliną. Ważne, by pamiętać, że semolina mniej chłonie płyny, więc proporcje mogą nieznacznie się różnić.

Składniki (dla 3–4 osób):

  • 300 g mąki typ „00” (ewentualnie 200 g mąki „00” + 100 g semoliny)
  • 3 duże jajka (w temperaturze pokojowej)
  • Szczypta soli (opcjonalnie)
  • Ewentualnie 1–2 łyżki wody (jeśli masa będzie zbyt sucha)

Instrukcja przygotowania:

  1. Przesiej mąkę: aby ciasto było gładkie i pozbawione grudek, warto przesiać ją przez sito. Wysyp mąkę na stolnicę w formie kopca. Jeśli używasz semoliny, zmieszaj ją z mąką na tym etapie.
  2. Zrób wgłębienie: palcami uformuj w kopcu mąki niewielkie zagłębienie (tzw. „krater”) i wbij do niego jajka. W zależności od preferencji możesz także dodać szczyptę soli.
  3. Wymieszaj jaja z mąką: delikatnie mieszaj jajka widelcem, stopniowo „zgarniając” mąkę z brzegów wgłębienia. Gdy jajka częściowo połączą się z mąką, zacznij ugniatać ciasto dłońmi.
  4. Ugniatanie: ciasto wyrabiaj przez ok. 10 minut – musi być elastyczne, gładkie i jedwabiste w dotyku. Jeśli okaże się zbyt suche, dolej odrobinę wody; jeśli zbyt kleiste – podsyp stołową łyżką mąki.
  5. Odpoczynek: uformuj kulę z ciasta, owiń ją folią spożywczą i odstaw do lodówki na minimum 30 minut (a najlepiej na 1 godzinę). W tym czasie ciasto zmięknie, a gluten się uaktywni, dzięki czemu łatwiej będzie wałkować.
  6. Wałkowanie: podziel ciasto na dwie lub trzy części. Jedną z nich rozwałkuj cienko na prostokąt (ok. 1–2 mm). Jeśli masz maszynkę do makaronu, możesz nią się posłużyć, co pozwoli uzyskać jednolitą grubość.
  7. Formowanie ravioli: na cieście ułóż porcje farszu (w odstępach 3–4 cm), przykryj drugą warstwą rozwałkowanego ciasta i dokładnie dociśnij wokół nadzienia, by pozbyć się powietrza. Następnie wykrawaj kwadraty lub kółka radełkiem bądź foremką.

Tak przygotowane pierożki gotuj we wrzącej, osolonej wodzie przez 2–4 minuty (w zależności od grubości ciasta i rodzaju nadzienia). Gdy wypłyną na powierzchnię, możesz odczekać jeszcze pół minuty i sprawdzić, czy są odpowiednio ugotowane.

3 pomysły na farsz do ravioli

Skoro wiesz już, jak zrobić ravioli od strony technicznej, czas na kluczowy element smaku, czyli farsz do ravioli. Oto trzy popularne propozycje, które sprawdzą się w każdej kuchni. Oczywiście możesz je dowolnie modyfikować, dodając ulubione zioła, przyprawy czy warzywa.

Farsz mięsny

Miłośnicy mięsnych smaków z pewnością docenią ravioli z nadzieniem na bazie wołowiny bądź wieprzowiny, ewentualnie obu gatunków zmieszanych razem. W tym celu warto sięgnąć po urządzenie ułatwiające przygotowanie mielonego mięsa, np. maszynkę do mięsa M500 MILLO, dzięki której uzyskasz jednolitą konsystencję i będziesz mieć pewność, że do farszu trafia najwyższej jakości surowiec.

Podstawowy skład farszu mięsnego:

  • 300 g mielonej wołowiny/ wieprzowiny (lub mieszanki)
  • 1 niewielka cebula (drobno posiekana i zeszklona na maśle)
  • 1 ząbek czosnku (rozgnieciony)
  • Sól, pieprz, ewentualnie zioła (np. oregano, bazylia)

Całość należy dokładnie wymieszać i obsmażyć na patelni, by mięso się ścięło. Dodaj cebulę, czosnek i przyprawy do smaku. Gdy masa przestygnie, można nią wypełniać wcześniej przygotowane ciasto.

Farsz z ricottą i szpinakiem

To klasyka włoskiej kuchni i najczęściej spotykana propozycja, gdy myślimy o wegetariańskich ravioli. Ricotta to miękki, kremowy ser o delikatnym smaku, który świetnie łączy się ze szpinakiem i świeżo startą gałką muszkatołową.

Podstawowy skład farszu z ricottą i szpinakiem:

  • 250 g ricotty
  • Około 200 g świeżego szpinaku (ewentualnie mrożonego – wcześniej rozmrożonego i odciśniętego)
  • 1 ząbek czosnku (posiekany)
  • Sól, pieprz, odrobina gałki muszkatołowej

Szpinak przesmaż na maśle z czosnkiem, by stracił surowość. Gdy ostygnie, wymieszaj go z ricottą i dopraw do smaku. Taki farsz ma kremową, delikatną konsystencję, dlatego pilnuj, aby ciasto było wystarczająco szczelnie sklejone – w przeciwnym razie nadzienie może wyciec podczas gotowania.

Farsz dyniowy z parmezanem

Gdy przychodzi jesień i dynia zaczyna królować na naszych stołach, warto pokusić się o zrobienie ravioli z nadzieniem dyniowym. Nadaje się do tego zarówno dynia hokkaido, jak i piżmowa (butternut). Po upieczeniu w piekarniku z odrobiną oliwy i przypraw dynia staje się miękka, intensywnie słodkawa. Po zblendowaniu jej na purée i połączeniu z tartym parmezanem otrzymujemy nadzienie, które zachwyca kolorem i smakiem.

Podstawowy skład farszu dyniowego:

  • Około 400 g dyni (po obraniu, upieczeniu)
  • 50–70 g tartego parmezanu
  • Sól, pieprz, szczypta gałki muszkatołowej
  • Ewentualnie 1 łyżka masła (dodana podczas blendowania)

Taki farsz świetnie komponuje się również z szałwią i orzechami włoskimi, a sama dynia sprawia, że wnętrze ravioli nabiera pięknej, pomarańczowej barwy.

Z czym podawać włoskie pierożki?

Ravioli z czym podawać? Możliwości są praktycznie nieograniczone. Włoskie pierożki możesz serwować w wersji minimalistycznej z roztopionym masłem i kilkoma listkami szałwii, albo też w połączeniu z bogatymi sosami pomidorowymi, śmietanowymi czy serowymi. Oto kilka propozycji:

Masło i szałwia - tradycyjne, proste połączenie. Roztop 2–3 łyżki masła na patelni, dorzuć świeże liście szałwii i poczekaj, aż masło zacznie lekko się rumienić. Delikatnie obtocz w tym ugotowane ravioli i podawaj natychmiast.

Sos pomidorowy - klasyka włoskiej kuchni – dobrze sprawdza się do ravioli z nadzieniem mięsnym, serowym oraz warzywnym. Postaraj się przygotować go na bazie dobrej jakości pomidorów (w sezonie świeżych, poza sezonem – np. z puszki) i doprawić oregano, bazylią, czosnkiem oraz oliwą.

Sos śmietanowy - gęsta śmietanka (np. 30–36%) połączona z parmezanem, białym winem i szczypiorkiem lub innymi ziołami. Doskonale podkreśla smak dyni czy szpinaku w farszu.

Lekki bulion - w niektórych regionach Włoch ravioli podaje się w formie „ravioli in brodo” – czyli w klarownym wywarze warzywno-mięsnym, nieco przypominającym zupę z pierożkami. Świetnie się to sprawdza szczególnie zimą, jako rozgrzewające danie.

Wszystko zależy od Twojej inwencji i upodobań. Najważniejsze jest zachowanie odpowiedniej równowagi smaków – pierożki ravioli powinny grać główną rolę, zaś sos czy okrasa mają być jedynie dodatkiem, który wydobędzie wszystkie ich walory.

Jak widzisz, stworzenie ravioli wcale nie jest tak trudne, jak mogłoby się wydawać. Klucz do sukcesu to oryginalne ciasto na ravioli – elastyczne, sprężyste i cienkie, a także odpowiednio dopasowany farsz do ravioli, który współgra z delikatną strukturą ciasta, zamiast ją dominować. Pamiętaj, aby podczas ugniatania ciasta dać mu odpowiednio dużo czasu na „odpoczynek”, co ułatwi późniejsze formowanie oraz sklejanie brzegów. A gdy już wybierzesz swój ulubiony przepis na nadzienie – mięsny, warzywny czy serowy – wystarczy dodać idealny sos lub masło z szałwią i cieszyć się niepowtarzalnym smakiem prosto z włoskiej kuchni.

A jak zrobić ravioli, aby zachowały kształt i nie rozkleiły się w czasie gotowania? Pamiętaj, by dokładnie dociskać brzegi wokół nadzienia i dbać o to, by nie uwięzić powietrza w środku. Gotuj je w dużej ilości osolonej wody, a po wyjęciu najlepiej od razu podawaj – w końcu ravioli to danie, które smakuje najlepiej świeże i gorące, jeszcze pachnące mąką, oliwą i ziołami.

Na koniec zachęcamy do kulinarnych eksperymentów: wypróbuj różne rodzaje nadzień, połącz pierożki ravioli z wyrafinowanymi sosami (pomidory, masło orzechowe, pesto, grzybowe wywary), albo postaw na prostą klasykę w postaci masła i szałwii. Niezależnie od wyboru wariantu, kluczem zawsze będzie przepis na ciasto do ravioli i dbałość o detale – wtedy bez wątpienia stworzysz danie godne najlepszych włoskich restauracji.

Buon appetito!